تشخیص بیماری پارکینسون، پارکیسنونیسم و بسیاری از اختلالات حرکتی عمدتا برای مبنای معیارهای بالینی است و در این میان تجربه پزشک معالج و مدت زمان پیگیری بیمار نقش مهمی در افزایش صحت تشخیص دارد. معهذا استفاده از روش های تشخیصی در بسیاری موارد ضروری است زیرا تشخیص صحیح و زودهنگام از نظر پیش آگهی و انتخاب روش درمان بسیار حایز اهمیت است. امروزه، تصویربرداری های مولکولی از مغز یا قلب توسط دستگاه SPECT و یا PET  به همراه تصویربرداری های آناتومیک از مغز توسط MRI ابزاری قدرتمند  در ارزیابی سندرم های پارکینسونیسم به شمار می روند. در ادامه با ما در مرکز پزشکی هسته ای اکثیر همراه باشید :

انواع روش های تصویر برداری SPECT در رویکرد متداول بالینی به پارکینسونیسم.

• تصویربرداری سیستم دوپامینرژیک.

  1. Presynaptic dopaminergic SPECT imaging: این روش تصویربرداری، وجود یا عدم وجود روند تخریب پرسیناپتیک دوپامینرژیک را در سیستم nigrostriatal ارزیابی می کند. رادیوداروهای متعددی برای این روش تصویربرداری موجود است که متداول ترین آن ها در دنیا ¹²³I IFP SPECT (ایوفلوپان) و در ایران 99mTc TRODAT SPECT (ترودت) می باشد.
     1. اندیکاسیون های بالینی:
        • کمک به افتراق ترمور اولیه از سندرم های پارکینسونیسم: لازم به ذکر است که تصویربرداری پرسینپتیک دوپامینرژیک قادر به افتراق IPD و DLB از PSP، CBD و یا واریان پوتامینال MSA نمی باشد.
        • کمک به افتراق DLB از سایر انواع دمانس به ویژه بیماری آلزایمر (AD)
        • کمک به افتراق پرکینسونیسم ناشی از کمبود دوپامین در نتیجه تخریب پرسیناپتیک دوپامینرژیک از سایر انواع پارکینسونیسم، مثلا افتراق بین IPD از پارکینسونیسم دارویی، عروقی، سایکوژنیک، عفونی و …
        • شناسایی سندرم پارکینسونین پره سیناپتیک در مراحل اولیه

1. Post-synaptic dopaminergic SPECT imaging: این روش تصویربرداری در افتراق سندرم های پارکینسونین تیپیک از آتیپیک کمک کننده است. یکی از رادیوداروهای این روش تصویربرداری ¹²³I IBZM می باشد.
   1. اندیکاسیون بالینی اصلی:
      • افتراق IPD از سایر انواع پارکینسونیسم که با کاهش گیرنده های D2 همراهی دارند (مانند MSA، PSP).

لازم به ذکر است که این روش تصویر برداری در ارزیابی های بالینی پارکینسونیسم متداول نیست و در بسیاری از مراکز با سایر روش های تصویربرداری مولکولی جایگزین شده است.

1. سایر اندیکاسیون های کمتر رایج:
   • ارزیابی میزان مهار گیرنده های D2 در بیماران تحت درمان با داروهای D2 آنتاگونیست
   • ویلسون

• تصویر برداری از خونرسانی مغز

  1. Brain Perfusion SPECT with 99mTc ECD: هر چند تغییرات خونرسانی می تواند اطلاعات مفیدی در خصوص افتراق PD از سندرم های Parkinson “plus” فراهم آورد، ولی صحت تشخیصی بسیار پایین تری نسبت به روش هایی که به بررسی متابولیسم مغز با ¹⁸F FDG PET/CT می پردازند، دارد.

• Sympathetic Myocardiac Innervation SPECT imaging:
  1. 123/131I-MIBG SPECT اطلاعاتی در خصوص عصب دهی سمپاتیک محیطی قلب (peripheral sympathetic myocardial innervation) فراهم می آورد و نشان می دهد که آیا شواهد post-ganglionic sympathetic denervation وجود دارد یا خیر.
     1. اندیکاسیون بالینی:
        • کمک به افتراق PD/DLB (کاهش جذب قلب) از MSA و PSP (جذب نرمال قلب) با حساسیت 81 تا 88 درصد (در مراحل اولیه حدود 70 درصد) و ویژگی 77 تا 89 درصد.