یکی از روش های نوین برای تشخیص و درمان سرطان ها پزشکی هسته ای می باشد که با بهره گیری از مواد رادیو اکتیو و ایزوتوپ ها، تصویربرداری و ارزیابی فعالیت‌های متابولیک سلول ها را انجام می دهد از همین رو ما در مرکز پزشکی هسته ای اکثیر هلف که از پیشگامان این حوزه می باشد در مقاله ای به تشخیص سرطان با پزشکی هسته ای پرداخته ایم در ادامه با ما همراه باشید .
روش‌های تشخیص سرطان با پزشکی هسته‌ای
۱. اسکن PET (توموگرافی با انتشار پوزیترون) در پزشکی هسته ای:
- نحوه کار: در این روش، با تزریق ماده‌ای به نام FDG (فلوئورودکسی گلوکز) به بدن که دارای یک ایزوتوپ رادیواکتیو می باشد، سلول‌های سرطانی را به دلیل فعالیت متابولیک بالا، وادارا می کند تا این ماده را بیشتر از سلول‌های سالم بدن به سمت خود بکشد و جذب می‌کنند.
- تصویربرداری: پس از تزریق ماده ذکر شده ، فرایند تصویر برداری از بدن شروع می شود تا بتوان نقاط فعال متابولیک (سلول‌های سرطانی) را پیدا کرد.
۲. اسکن SPECT (توموگرافی با انتشار تک فوتون) در پزشکی هسته ای :
- نحوه کار: در این روش، ماده رادیواکتیوی را به بدن بیمار وارد می کنند تا نقاط خاصی را هدف دهد که این امر باعث می شود تا تومور ها و ناهنجاری ها دقیق تر تشخیص داده شوند .
- تصویربرداری: در این روش تصاویر سه بعدی از نقاط کشف شده گرفته می شود تا پزشکان بتوانند ناهنجاری ها را بهتر مشاهده کنند .
3.ایزوتوپ‌های رادیواکتیو پزشکی هسته ای :
- در این روش نیز مواد رادیواکتیو به صورت وریدی یا خوراکی به بیمار داده می‌شود و بعد از آن تصاویر از نواحی مختلف بدن بیمار گرفته می‌شود.
کاربردهای پزشکی هسته‌ای در تشخیص سرطان
۱. تشخیص و تعیین مرحله بیماری :
مطالعات درباره ترکیب PET/CT و PET/MRI در تشخیص سرطان یکی از ممهم ترین اطلاعات حیاتی که برای برنامه ریزی نوع درمان برای پزشکان بسیار مهم می باشد شناساسی نوع سرطان و مرحله آن می باشد که در این مرحله پزشکی هسته ای کمک شایانی می کند .
۲. پیگیری درمان:
پزشکان با بررسی اسکن‌های هسته‌ای، پاسخ بدن بیمار به درمان را بررسی می کنند و از همین رو در صورت نیاز، تغییراتی در برنامه درمانی بیمار ایجاد می کنند .
۳. شناسایی عود بیماری:
با استفاده از پزشکی هسته ای امکان عود مجدد سرطان را نیز در بیماران بررسی می کنند .
چه نوع سرطانی با پزشکی هسته‌ای تشخیص داده می‌شود
همانطور که پیشتر گفته شد پزشکی هسته‌ای به عنوان یک ابزار نوین و دقیق، میتواند در شناسایی، مدیریت و درمان انواع مختلف سرطان‌ها نقش بسزایی ایفا کند. در ادامه در کلینیک پزشکی هسته ای اکسیر هلف به توضیحات بیشتری درباره هر یک از سرطان‌هایی که این روز ها با این روش تشخیص داده می‌شوند، می‌پردازیم:
۱. سرطان سینه
تصویربرداری سرطان سینه با پزشکی هسته ای
- اسکن PET: بنا به راهنمای ترانوستیک SNMMI درباره کاربرد PET/SPECT در تشخیص سرطان همانطور که پیشتر گفته شد با استفاده از FDG، که سلول های سرطانی آن ها را جذب می‌کنند، می‌توان تومورهای اولیه و متاستازها را شناسایی کرد. این روش به زشکان کمک می‌کند تا تصویر برداری دقیقی از فعالیت متابولیک تومور داشته باشند.
- کاربرد: از دیگر کاربرد ها ی این روش می توان به ارزیابی پاسخ بدن بیمار به درمان و شناسایی عود بیماری اشاره کرد .
۲. سرطان ریه
روش‌های تصویربرداری سرطان ریه با پزشکی هسته ای
- اسکن PET: همانطور که پیشتر گفته شد برای شناسایی تومورهای ریه و متاستازهای احتمالی به گره‌های لنفاوی و سایر اندام‌ها مورد بهره برداری قرار می گیرد .
- کاربرد: از دیگر کاربرد های این روش می توان تعیین مرحله بیماری و برنامه‌ریزی برای درمان اشاره کرد .
۳. سرطان پروستات
روش‌های تصویربرداری سرطان پروستات با پزشکی هسته ای
-
PSMA PET با ایزوتوپ‌هایی مثل Ga-68 PSMA یا F-18 PSMA
:همانطور که پیشتر گفته شد این روش به شناسایی تومورهای پروستات و ارزیابی اینکه آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است یا خیر، کمک شایانی به پزشک برای درمان هدفمند سرطان پروستات می‌کند . - کاربرد: از دیگر کاربرد ها ی این روش می توان به ارزیابی نتایج درمان و شناسایی عود سرطان اشاره کرد .
۴. سرطان تیروئید
روش‌های تصویربرداری سرطان تیروئید با پزشکی هسته ای
- اسکن با ید رادیواکتیو:همانطور که پیشتر گفته شد به تشخیص تومورهای تیروئید و بررسی فعالیت آنها می پردازد . این روش میتواند به شناسایی تومورهای خوش‌خیم و بدخیم نیز به پزشک کمک کند.
- کاربرد: از دیگر کاربرد ها ی این روش می توان به پیگیری بیماران پس از درمان و شناسایی عود بیماری اشاره کرد .
۵. سرطان روده بزرگ
روش‌های تصویربرداری سرطان روده بزرگ با پزشکی هسته ای
- PET و SPECT: همانطور که پیشتر گفته شد به شناسایی تومورهای روده بزرگ و متاستازهای احتمالی به کبد و سایر اندام‌ها می پردازد و به پزشک یاری می دهد.
- کاربرد: از دیگر کاربرد ها ی این روش می توان به بررسی مرحله بیماری و پیگیری پاسخ به درمان اشاره کرد .
6. سرطان لنفوم
روش‌های تصویربرداری سرطان لنفوم با پزشکی هسته ای
- PET: با توجه به راهنمای ESMO درباره نقش FDG PET در لنفوم برای تشخیص و پیگیری لنفوم‌ها بسیار مؤثر است. این روش میتواند فعالیت متابولیک نواحی متورم شده به پزشک کمک می کند.
- کاربرد:از دیگر کاربرد ها ی این روش می توان به ارزیابی پاسخ به درمان و شناسایی عود بیماری اشاره کرد .
7. سرطان‌های نادر
روش‌های تصویربرداری سرطان‌های نادر با پزشکی هسته ای
- PET و SPECT: در برخی سرطان‌های نادر مانند میلوما یا سارکوم‌ها نیز می‌توانند به شناسایی و ارزیابی بیماری به پزشک کمک کنند.
نقش پزشکی هسته‌ای در تشخیص زودهنگام سرطان
پزشکی هسته‌ای به‌عنوان یک ابزار مؤثر در تشخیص زودهنگام سرطان‌ها، میتواند به شناسایی بیماری در مراحل اولیه کمک کند. در ادامه این نقش را برای شما عزیزان و همراهان گرامی می
۱. استفاده از اسکن PET
- تشخیص متابولیسم: این روش با استفاده از مواد رادیواکتیو، فعالیت متابولیک سلول‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. سلول‌های سرطانی به دلیل فعالیت بالای متابولیک، مقادیر بیشتری از ماده رادیواکتیو را به خود جذب می‌کنندو همین امر باعث شناسایی آن ها می شود .
- شناسایی زودهنگام: با بررسی مناطق با جذب بالا در روشی که گفته شده، می‌توان تومورهای کوچک را قبل از اینکه به مراحل پیشرفته‌تر برسند، شناسایی کرد و به درمان و پیشگیری پرداخت .
۲. اسکن SPECT
- بررسی عملکرد ارگان‌ها: این تکنیک به پزشک شما این امکان را می دهد تا نحوه عملکرد اعضای داخلی بررسی کنند و ناهنجاری‌ها را شناسایی کنند.
- تشخیص زودهنگام: با بهره گیری از این روش پزشک شما میتواند ناهنجاری‌های عملکردی را که می‌توانند نشانه‌های اولیه سرطان باشند را شناسایی کند.
۳. استفاده از ایزوتوپ‌های خاص
- ایزوتوپ‌های هدفمند: استفاده از ایزوتوپ‌هایی که نوع خاصی از سرطان (مانند ید رادیواکتیو برای سرطان تیروئید) آن ها را جذب می کند ، میتواند به شناسایی زودهنگام تومورها را تسریع ببخشد.
۴. ترکیب با تکنیک‌های تصویربرداری دیگر
- ترکیب با MRI و CT: ترکیب پزشکی هسته‌ای با روش‌های تصویربرداری گذشته همانند MRI یا CT میتواند اطلاعات جامع و مفیدی در مورد ساختار و عملکرد بافت‌ها به پزشک بدهد .
- تشخیص دقیق‌تر: این ترکیب روش نوین پزشکی هسته ای با روش گذشته میتواند به شناسایی زودهنگام و دقیق‌تر سرطان‌ها به پزشک کمک کند .
۵. پیگیری بیماران در معرض خطر
- بررسی منظم: در بیمارانی که دارای زمینه ژنتیکی سرطان هستند (مانند سابقه خانوادگی یا وجود عوامل خطر)، استفاده منظم از اسکن‌های هسته‌ای میتواند به شناسایی زودهنگام و به طبع آن درمان پیشگیری به فرد کمک کند.
- مشاوره و برنامه‌ریزی درمان: نتایج این اسکن‌ها می‌توانند به پزشکان در تدوین استراتژی درمانی و پیگیری وضعیت بیمار کمک کنند.
۶. آموزش و آگاهی
- آموزش پزشکان: با بهره گیری از پزشکی هسته ای و آموزش پزشکان و آموزش عمومی شهروندان در مورد علائم و نشانه‌های اولیه سرطان میتواند به تشخیص زودهنگام کمک کند.
- برگزاری کمپین‌های آگاهی: این کمپین‌ها می‌توانند بیماران را تشویق کنند تا در صورت مشاهده علائم مشکوک، به پزشک مراجعه کنند.
نتیجه‌گیری
پزشکی هسته‌ای به‌عنوان یک ابزار مؤثر در تشخیص زودهنگام سرطان‌ها، میتواند به شناسایی بیماری در مراحل اولیه کمک کند. و با توجه به پیشرفت‌های روز افزون فناوری و روش‌های تصویربرداری و علم پزشکی می توان بیماری را در مراحل اولیه شناسایی کرده و بهترین استراتژی درمانی را برای بیماران تعریف کرد .
ممنون از همراهی شما، برای کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک اکسیر هلف تماس برقرار کنید .
